Continuing story of Zigitti Place

Inmiddels is Yesowzer, de vrouw van onze contactpersoon met Zigitti School, Habtamu, bevallen van een gezonde dochter. In Nederland had ik al een flinke hoeveelheid babykadootjes gekocht zodat ik op zijn Nederlands een echte kraammand met voor 10 dagen een kadootje kon geven. Netjes uitgelegd dat dat bij ons een oude traditie is en dat je dan elke dag een kadootje uit mag pakken. Ik weet niet wanneer en door wie de kadootjes uitgepakt zijn. Ik had voor de altijd zeer bescheiden en timide Yesowzer nog een echte fles Nina Ricci gekocht en aan haar gegeven met de mededeling dat dit niet voor de baby maar echt voor haar persoonlijk was. Toen ik het pakje aan haar gaf gebeurde er iets dat Habtamu goed typeert. Yesowzer zat nog met het pakje in haar handen toen hij het uit haar handen griste en het wel even voor haar open zou maken. Dat ging me toch iets te ver, ik heb het kadootje net zo abrupt weer uit zijn handen gegrist, opnieuw aan Yesowzer overhandigd en Habtamu in duidelijke bewoordingen gevraagd waar hij het lef vandaan haalde om haar persoonlijke kadootje zomaar van haar af te pakken.

Tijdens het bezoek kwam ik er achter dat ik, als ik de Nederlandse traditie hier echt had willen doorvoeren, aan 10 kadootjes lang niet genoeg had gehad: Yesowzer wordt hier namelijk geacht 80 dagen in huis te blijven. Deze “straf” (zo zien zij het absoluut niet) krijgt ze omdat ze een meisje gebaard heeft; een jongen baren zou slechts 40 dagen huisarrest hebben opgeleverd, een strafvermindering van 40 dagen dus.
Vervolgens werd mij gevraagd of ik weleens gerstepap had gegeten in Ethiopië. Ik dacht er met een leugentje om bestwil vanaf te komen en antwoordde bevestigend. Alweer fout gegokt: een half uur later werd er een grote pan met gekookte gerst in gesmolten boter geserveerd. Hoeveelheid boter ongeveer gelijk aan de hoeveelheid melk die wij voor de pap zouden gebruiken. Dit is dus het cultural food dat ze bij een geboorte aanbieden aan mensen waarop men zeer gesteld is. Boter is voor de mensen hier nl erg duur: ongeveer 7 euro per kilo. Het was heel lief bedoeld en eigenlijk kunnen ze het zich helemaal niet permitteren maar na twee theelepeltjes heb ik toch echt bedankt voor de eer.

Dat het er hier echt anders aan toegaat dan bij ons als er een baby geboren is mag blijken uit het feit dat ik vroeg of Hab’s ouders al bezoek geweest waren om de baby, hun eerste kleinkind, te bewonderen. Antwoord: Nee, maar ik heb ze ook pas gisteren gebeld om te vertellen dat de baby 10 dagen geleden geboren is. En hoe heet de baby? Dat weten we even niet meer. We hadden haar de naam Tigist gegeven maar die vinden we nu toch niet zo mooi meer, dus we gaan een andere naam bedenken. Vijf dagen later bleek het kleine wicht inmiddels Nardoz te heten. Nardoz betekent aangename geur.

Tot zo ver leek alles redelijk te gaan en waren we goede vriendjes. Maar toen...
Rob, de Engelse volunteer die in december teruggekeerd was naar Engeland mist Ethiopië en de school in Zigitti ontzettend. Hij had ons een brief voor de school gestuurd waarin hij de leraren het aanbod deed om op eigen kosten nog 6 weken naar Zigitti te komen en als een soort klassenassistent de leraren te coachen in lesmethoden (active learning voor grote klassen), planning, voorbereiding van lessen, Engelse taal en bijvoorbeeld het gebruik van het pedagogische centrum.
Ik zou dat met de school en met de woreda bespreken. Er was een semesterbreak van drie weken dus ik had Habtamu gevraagd of hij het met de collega’s wilde bespreken als zij op kraambezoek kwamen en samen hadden we een gesprek met een functionaris van de woreda. Hab neemt altijd ongevraagd de rol van voorzitter op zich en doet dat op niet mis te verstane wijze. Hij en alleen hij bepaalt het programma en daar zul je je aan houden ook. Dus hij vroeg me eerst om mezelf te introduceren. Toen ik dat deed en vervolgens in een vloeiende lijn doorging om uit te leggen dat na Hans en ik ook Rob en Judy zo enthousiast bij de school betrokken waren geraakt greep Hab abrupt in. De snotneus (28) onderbrak mij abrupt en zei: Hanny now you are just going on with another point. Would you please first explain why you invited him here? Ik dacht wie gaat hier nu wie voor paal zetten ? Heb dus vriendelijk geantwoord dat het helemaal voor elkaar kwam maar dat ik dat toch wel even op mijn eigen manier ging doen.
Na afloop van de meeting zei hij dat de pricipal vroeg of ik het derde deel van het geld voor de klaslokalen die we laten bouwen aan de school kon geven. De afspraak was dat ze dat zouden krijgen zodra ik de bonnetjes kreeg van de aankopen die ze met het tweede deel gedaan hadden. Uitgelegd dat ik de week daarop naar Zigitti zou komen, de bonnetjes zouden er dan zijn.
Dus dinsdagavond een smsje gestuurd dat ik woensdag zou komen. Daar aangekomen: geen principal en geen bonnetjes. Had hij dat niet even kunnen laten weten? Hoewel het maar 20 kilometer bij ons vandaan is kostte het me uit en thuis toch 5 uur. De principal zou pas de week daarop weer op school zijn.

Donderdags telefoontje van Habtamu. Hanny could you please come to Zigitti tomorrow? Uitgelegd dat ik mijn best zou doen maar dat ik een auto moest proberen te huren omdat Janny onze gast de rit niet per bus kon maken. Beloofd hem te informeren zodra ik wist of het gelukt was. De betreffende auto had een kapotte schokbreker en moest eerst gerepareerd. Aan het eind van de middag hoorden we dat het gelukt was en dat we de volgende dag voor 300 Birr met de auo naar Zigitti gebracht zouden worden. Toen ik dat sms’te kreeg ik de reply: please don’t come. Geen verdere uitleg, een telefoontje was kennelijk te duur. Ik dus bellen, principal bleek er toch niet te zijn, maar dat hadden ze me even niet verteld.
We proberen steeds zo veel mogelijk van hun cultuur te begrijpen en te accepteren maar volgens ons was dit ook in hun cultuur zo langzamerhand wel een beetje onbeschoft aan het worden. Ik ben dan ook vreselijk kwaad geworden.

Er kwam nog iets bij dat hier vrij gewoon maar voor ons volstrekt onacceptabel is. De school en woreda hadden in eerste instantie enthousiast gereageeerd op het voorstel van Rob, zonder voorwaarden te stellen. We hadden niet anders verwacht.
In dezelfde week kregen we een brief van Habtamu dat de leraren blij waren met Rob’s komst maar wel als voorwaarde stelden dat ze een dagvergoeding kregen.
En toen plofte ik dus en ben ik de volgende dag kokend (mensen die mij kennen weten dat dat niet zo snel gebeurt) naar boven gegaan om ze duidelijk te maken dat dit toch wel heel erg vreemd was en in de Nederlandse en Engelse cultuur onbegrijpelijk: iemand komt gratis hulp en advies aanbieden, betaalt reis- en verblijfkosten uit eigen zak en zij zeggen vervolgens dank je wel, maar je moet ons wel voor je hulp betalen.
Op het moment dat ik dit typ zijn we een aantal gesprekken met de school verder. Het lijkt er op dat het grootste deel van de leraren inmiddels inziet dat het toch wel heel raar is om een dagvergoeding te vragen, maar nog niet iedereen is overstag.

Vreemde culturen geven veel aangename maar soms ook hele onaangename verrassingen. Als we Hab erop aanspreken zegt hij dat dat hij het met ons eens is dat een vergoeding vragen raar is maar dat de teachers wel het recht hebben om het te vragen. Vervolgens wordt ons wel heel dringend gevraagd om a.u.b. niet aan de woreda te vertellen dat ze geld gevraagd hebben omdat de woreda heel erg boos zou worden. We hebben ze een paar dagen respijt gegeven en aangegeven dat we in de loop van volgende week een besluit zullen nemen om de woreda wel of niet te informeren. Ze moeten vind ik ook maar eens leren de consequenties van hun gedrag te aanvaarden. Waar we alleen voor willen waken is dat we Rob’s enthousiasme onnodig temperen, want hij had er zoveel zin en er is ook een hele groep leraren die wel graag aan hun eigen deskundigheid wil werken.

Met Hab zelf hebben we vanmiddag een uitgebreid gesprek gehad. We hadden hem eerst in een brief uitgelegd waarom we kwaad en teleurgesteld waren. Ik geloof niet dat hij echt begrijpt waarom wij vinden dat zijn gedrag en dat van een aantal andere leraren onacceptabel is voor ons.
Ben benieuwd welke verrassingen we nog meer krijgen als Rob een keer hier gearriveerd is.

De school hoopt ondertussen wel dat we goede vriendjes blijven want ze weten dat er naast de 4 klaslokalen nog weer 100 nieuwe schoolbankjes besteld zijn. Die zijn het gezamenlijk resultaaat van een donatie van Brechtje en Friso na hun vakantie hier, een bijdrage van Henk Caminada die voor zijn afscheid in plaats van persoonlijke kados een gift voor Zigitti school gevraagd had, het resultaat van een actie van groep 5 en 6 van Basisschool de Eglantier in Delft en niet te vergeten bijdragen van Harrie en Inge, buurvrouw Martine en de familie Drayer. Nogmaals bedankt allemaal!

Foto’s van die nieuwe serie bankjes op http://hanshesseling.nl/zg8.pdf

Wat er op staat:

1 In de tuin van timmerman Ashegaray wachten bankjes op de volgende bewerking...
2 ... die op het erf van de buren wordt uitgevoerd: latjes op de kopse kant van het houten blad, dat vaak een beetje gespleten is, om verder splijten tegen te gaan.
3 Daarna tussentijdse opslag op dat erf
4 Op weer een ander erf staan vijfendertig bankjes te wachten op de vernisbeurt. Zoontje van Ashegaray op een ervan
5 De spleten in de bladen zijn opgevuld, alles is uitgevlakt, en de randen netjes afgefreesd
6 Ashegaray met hulpje Henok
7 Het is de droge tijd, maar toch – er valt wel eens een buitje...
8 ...zo afgedekt is ook beter tegen het stof
9 her en der in het landschap beginnen de acacia’s weer te bloeien. Elke boom bloeit maar heel kort en heeft een of twee dagen dat hij op zijn mooist is
10 markante bomen