Heimwee

Rob, de VSO ELIP trainer, en zijn “accompanying partner” (in VSO-terminologie) Judi, zijn terug naar Engeland. Het waren de enige andere VSO volunteers in Arba Minch, en van onze leeftijd. Einde contract. Nou ja, een beetje ingekort: eigenlijk was dat eind januari, maar Rob’s ouders zijn oud en dus wilden ze voor de Kerst terug zijn. “They’re dying to see us” zei Rob, wat ons een nogal dubbele uitspraak leek, want over dat dying maakte hij zich af en toe juist zorgen. ELIP is het English Language Improvement Program van het Ministerie, en VSO levert daar een aantal vrijwilligers voor, meest ‘native English speakers’ uit Engeland of Canada. Soms pakt het niet zo goed uit, zoals met de Engelse Yvonne bij onze Arba Minch University, waar haar baas, de Dean van de Education Faculty, niet warm liep voor het programma. Dan heb je zomaar niet zo veel te doen. VSO vond voor haar na een half jaar een betere plek aan de Universiteit van Bahir Dar. Bij Rob was dat anders. Hij had geïnteresseerde collega’s bij het Arba Minch College of Teachers’ Education (CTE), waar mede door zijn eigen enthousiasme ook het een en ander mee te bereiken viel. Hij zat er echt met plezier.

We kregen een e-mail van Rob.
Partir, c’est mourir un peu.
Zo schreef hij het niet – hij is tenslotte Brit. Maar “it has felt like a physical, almost brutal separation that I had not really expected at all”… dat lijkt er wel op, toch? En anders wel “I really miss being there and often wake in the mornings out of dreams of Ethiopia and Arba Minch”.

Rob en Judi gingen voor het eerst mee ‘naar boven’ naar Zigit toen voor ons die Reward Ceremony was opgezet als bedankje voor de eerste 250 schoolbankjes, in juni 2008. Rob’s eigenlijke VSO werk omvatte af en toe ook schoolbezoeken, waar de leraren-in-opleidingen van zijn CTE moesten hospiteren en hij de resultaten beoordeelde en feedback gaf. Zigit hoorde niet bij die scholen, maar het Engels van de leraren Engels van Zigit school was eigenlijk best bedroevend, en hun lesmethodes ook niet van de laatste tijd. In de zomer vatte Rob het plan op om daar zelf maar eens iets aan te doen, buiten zijn CTE-werk om. Eerst door de schoolbibliotheek uit te breiden met meer materiaal, dat hij van diverse kanten in Ethiopië bij elkaar sprokkelde, en door meer Engelse lesboeken te regelen. Later organiseerde hij workshops op zaterdag bij hem thuis of op het CTE voor de leraren, en betaalde hen daarvoor een dagvergoeding. Hij sponsorde bovendien financieel het opzetten van een studiehulpgids door Habtamu. Dat pakte nou weer niet zo geweldig uit, eigenlijk wilde hij zijn naam niet aan het resultaat verbinden. En in de laatste paar maanden van 2008 gingen Judi en hij beiden twee keer naar Zigit om demonstratielessen te geven, toegespitst op het hanteren van grote klassen van tachtig leerlingen of zo. Judi mobiliseerde inmiddels een aantal vrienden thuis in Engeland om leermateriaal op te sturen. Een flinke partij boeken kwam daardoor naar Ethiopië, en het was nog een hele klus om dat uiteindelijk door de douane te krijgen: er gingen weken mee heen, en veel inspanning in Addis van Judi en van vriendinnen daar. Uiteindelijk kwam het materiaal pas na hun vertrek met een auto van de missie uit Addis aan, waarna Hanny en Marta het meteen ter plekke brachten.

Het ging Rob kennelijk aan het hart dat hij en Judi nog maar net begonnen waren om de leraren van Zigit te helpen toen ze vertrokken. Hij had dus een plannetje gesmeed om nog één keer, maar dan alleen en op eigen kosten, voor een week of zes terug te komen, om het begonnen werk af te maken. ”I would like to work as a teacher helper/guide/mentor with the English teachers particularly for 4 days a week, spreading myself between the teachers, showing them how to use resources, improving classroom English, encouraging more participative methods...” Wat we daarvan vonden. Nou, prima, volg je hart, zouden wij zeggen. En of wij dan de Woreda en de school wel wilden inlichten en kijken of die mee wilden en konden werken. Tuurlijk.

En hoe ging het met Samuel, wilde Rob ook nog graag weten? Hun watchman en vriend, over wie hij zich zorgen maakte; zou hij wel weer nieuw werk vinden? Tja. Hanny had Samuel gezocht voor een nieuwe watchman-klus. Hij was steeds niet thuis, totdat buren vertelden dat hij meegenomen was door de politie. Toen ze op het hoofdbureau van politie ging kijken of hij daar werd vastgehouden, en wat er aan de hand was (je wordt hier nogal makkelijk meegenomen, ook als ze je als getuige willen horen), was hij daar net aan het uitleggen waarom hij nergens mee te maken had – en dat hebben ze kennelijk geaccepteerd want die avond stond hij ineens bij ons op de stoep.

Hoezo een nieuwe watchman-klus? Wij wonen toch op Mekane Yesus, een omheind terrein met wachten bij de poorten, die ook af en toe rondes doen over de compound? En waar het tot dusver volledig veilig is?
Omdat inmiddels begin februari een nieuwe lichting VSO volunteers in Addis was aangekomen, waaronder Rob’s opvolgster bij het CTE, Karen. Een Engelse van achter in de dertig die al zes jaar VSO uitzendingen deed: Nepal, Maleisië, Brunei, Sri Lanka. Ze was in Engeland al even wezen kennismaken met Rob en Judi ter voorbereiding, en kwam 11 februari met de woensdagvlucht in Arba Minch aan. Hanny haalde haar op, maakte haar de volgende dagen wegwijs in Arba Minch, en hielp met het op de rails zetten van de dagelijkse dingen. Waaronder een watchman: Samuel dus. En waaronder het ophalen van het meubilair van Rob en Judi’s oude huis, dat zolang bij de Universiteit was opgeslagen omdat dat huis binnenkort tegen de vlakte gaat wegens de bouw van de nieuwe Medische Faculteit. Het uitladen van de CTE-vrachtwagen bij de nieuwe woning werd verhinderd door een groepje jongens die zeiden dat uitladen en plaatsen van meubilair in dit deel van de wijk hun privilege was. Een uur en een aantal telefoontjes later was duidelijk dat dat hier inderdaad een beetje de gewoonte is, en werd de klus voor honderd Birr geklaard. Het incident was voor VSO reden om het aanstellen van een tweede guard ook meteen goed te keuren, één voor de dag en één voor de nacht. Dus heeft Yvonne’s vroegere watchman Jacob nu ook weer werk...
We hebben niet echt het gevoel dat Karen op een onveilige plek woont. Maar er zijn altijd wel mensen bereid om verhalen over heel vervelende recente incidenten te vertellen, en te zeggen dat Arba Minch steeds onveiliger wordt.
Wij merken daar nog niet veel van. Hopen dat dat nog lang zo blijft!

Foto’s op http://hanshesseling.nl/zg7.pdf

Bijschriften:

1 twee nieuwe klaslokalen wachten in Zigit op de regentijd en daarmee de afsmeermodder
2, 3 ochtendappel met hijsen van de vlag en zingen van het volkslied
4 enkele leraren van Zigit school
5, 6 Judi geeft les
7 – 9 nieuwe materialen voor de bibliotheek
10 – 17 ”aanschouwelijk onderwijs” zei mijn vader dan. Active learning, zeggen ze hier en nu
18 – 20 de boeken uit Engeland komen aan. Lerares Engels Tadelech is in haar nopjes