Gastblog: ervaringen in twee weken Ethiopië

Zoals in een eerdere post op deze site (Chencha en Tenku) al viel te lezen, zijn wij (Brechtje en Friso) voor ruim twee weken op bezoek bij Hans en Hanny om eindelijk met eigen ogen te zien waar we al zoveel over hadden gehoord en gelezen. Erg leuk natuurlijk, maar we zijn ook direct door Hans aangespoord om iets te schrijven voor de website. Nu leest niemand deze site omdat ze in onze vakantie geinteresseerd zijn, maar juist om op de hoogte te blijven van het reilen en zeilen van Hans en Hanny in een bijzondere omgeving. Daarom geen dag-tot-dag verslag van al onze trips hier, maar eerder een van-de-hak-op-de-tak impressie van Ethiopië, en dan met name een impressie van Hans en Hanny in Arba Minch.

In Nederland werd ons vaak gevraagd hoe het met Hans en Hanny ging. “Goed”, zeiden we meestal, aangevuld met een positief punt (nieuwe schoolbankjes geregeld voor de school in Zigit Bakole, goedgekeurde uitbreiding van de ICT-staf op AMU) en een lastig punt (bureaucratie, waterschaarste, powercut). Pas nu we hier ter plekke het leven zien, realiseer ik me hoe toepasselijk dat antwoord eigenlijk was, want aan werkelijk alles hier zitten twee kanten. Op elke vervolgvraag die we in Nederland kregen, kunnen we nu zo’n tweeledig antwoord geven.

”Ethiopië, dat lijkt me zwaar, zo heet en stoffig”. Helemaal waar – op het eerste gezicht dan. In Nederland eenvoudige zaken als boodschappen doen (even een half uurtje naar de Albert Heijn) kosten hier uren. Eerst met de rugzak door de wegwerkzaamheden (meer stof!) de berg af, langs de Supper Market (de Engelse spelling wordt nog niet overal beheerst, zo kun je hier ook slapen in het Haleluyah Penission), op weg naar de moslimbakker (hopen dat die niet ligt te bidden, want dan kun je je brood vergeten) en dan verder naar de markt. Een waar kruip-door-sluip-door geheel van dicht op elkaar gebouwde stalletjes van hout en golfplaat, waar werkelijk alles word verkocht, alleen helaas vaak ook van bedenkelijke kwaliteit. Tegen de tijd dat de rugzak flink is volgeladen en aan Hanny’s beide handen tasjes bungelen, moet in de brandende zon de berg weer beklommen worden. Weer veel stof, veel aandacht (“you you you!!!”) en vooral warm. Zo wordt even boodschappen doen een halve dagbesteding – waar Hanny overigens verbazingwekkend goed in is en veel aardigheid in heeft. Maar goed, daar tegenover staat dat (zeker op dit moment) de luchttemperatuur eigenlijk helemaal niet zo hoog is, waardoor je –in combinatie met de lage luchtvochtigheid- heerlijk comfortabel op de veranda kunt genieten van het uitzicht. “Zwaar” is toch echt niet de kwalificatie die in je opkomt als je aan het eind van de middag, fris gedouchet (hoe schrijf je dat?), in een luie stoel met een koud glas witte wijn rustig zit te kijken hoe het donker wordt. Dat zijn toch echt ‘leven als een God in Frankrijk’-momenten (maar dan dus in Arba Minch).

Goed, met die opmerking over god ben ik meteen aanbeland bij het antwoord op de volgende vraag. “Zijn er nou ook dingen waar ze zich daar flink aan ergeren?”. “Jazeker, de kerken”: de religieuze tolerantie van Hans en Hanny is inmiddels fors gedaald – volledig terecht overigens. Ethiopië is een uitermate religieus land. Binnen een steenworp afstand van hun huis vind je o.a. de protestanten, de orthodoxen, de zevendedagadventisten, de Jehova’s getuigen, de moslims, en dan meestal per soort ook nog meer dan één kerk. Vrijheid van godsdienst bestaat hier dus zeker. Helaas omvat die vrijheid hier in Ethiopië niet het recht op vrijwaring van godsdienst... Zoals eerder op deze site beschreven, beschikken de meeste van die kerken over enorme geluidsinstallaties, waarmee je dag en nacht vermaakt wordt met de heftigste preken en gezangen. Tenminste, dat denken we, want de kwaliteit is zo belabberd dat zelfs onze lieve heer er waarschijnlijk geen wijs meer uit kan worden. De grootste schreeuwlelijk wordt hier in huis inmiddels consequent aangeduid met “de mongool”. Misschien niet netjes, en de eerste twee dagen dachten we zelf dat het wel mee viel (zo hard is het toch niet?), maar met name de oneindigheid van de geluidsterreur doet je hier de das om. Ook in alle bussen en minibusjes hangen posters van dramatisch kijkende jezussen, maria’s en engelen. Maar goed, als je geen gordels, APK-keuringen, onderhoudsbeurten of beschaafde chauffeurs hebt om je veilig te voelen in het openbaar vervoer, dan is religie misschien wel het enige betaalbare alternatief. Maar toch geldt ook hier weer dat overal twee kanten aan zitten, want afgelopen vrijdag hebben we een fantastische avond gehad op de katholieke missie. Hans en Mammo (collega van Hans) hadden in hun lunchpauze een schaap gekocht op de markt (waar je hier gelukkig ook de slager bijkoopt: die slacht aan huis), dat vervolgens op de bbq eindigde op het dakterras van het Fathershouse van de missie. Een mooi terras met geweldig uitzicht over Lake Chamo, in een bont gezelschap van lokale en Ierse missiemedewerkers, PhD-studenten op veldwerk en enkele jongeren die met een WC-project bezig zijn. De drank was rijkelijk aanwezig, het superverse schaap was verrukkelijk en Father Paddy bleek een uitermate schappelijke Ier. Een leuke avond met een gezelschap waar met name Hanny vaker mee samenwerkt in allerlei grotere en kleinere projecten. Ze heeft inmiddels dan ook al drie Fathers in haar mobieltje staan, waarmee dit apparaat toch wel bijna als ‘een lijntje met boven’ kan worden gekwalificeerd.

”De Ethiopiërs zelf, hoe zijn die?”. Tsja, ook dat is weer geen makkelijke vraag. Regelmatig krijgen Hans en Hanny hier uit frustratie zin om mensen even met de koppen tegen elkaar te slaan. Zo zouden we afgelopen zondag om zeven uur ’s ochtends vertrekken naar net National Park hier. Na een kwartiertje wachten toch Wondi van de Tour Association eens gebeld waar hij bleef. “In de rij bij het tankstation”, zei hij, “maar over tien minuten ben ik er.” In het Westen zijn we gewend dat je dan dus ook na tien a vijftien minuten op de stoep staat, en niet pas om half negen... Ook de achtergronden bij het staken van sommige ‘income generating projects for marginalised people’ stemmen treurig. Plannen en vooruitzien zien klaarblijkelijk zulke enorm on-Ethiopische capaciteiten dat startende winkeliers genieten van al hun verdiensten, maar geen geld reserveren voor de volgende inkopen, of dat meubelmakers de opbrengsten van hun meubels direct stukslaan in de lokale Tej-bar, in plaats van de lening voor de bouwmaterialen eerst af te lossen... “Hoe komt het dat jullie in het westen zo rijk zijn, en wij hier in Ethiopië zo arm?”, was de behoorlijk directe vraag van Habtamu, één van de leraren op de school in Zigit Bakole. Mijn eerste beleefde antwoord was dat ik het niet wist, maar uit het voorgaande blijken toch wel wat redenen. Ideeën als plannen, vooruitzien, afspraak is afspraak of de klant is koning lijken hier teleurstellend vaak te ontbreken. Maar ook hier staan weer heel andere ervaringen tegenover. Heel Ethiopië lijkt inmiddels te willen leren en studeren, met een ongekende jacht op scholarships overal ter wereld tot gevolg. Of het voorbeeld van Ashegrey, een carpenter die we leerden kennen via Rob en Judy (Engelse VSO-ers die net naar huis zijn vertrokken). Een jonge vent, begonnen als straatkind, maar inmiddels eigenaar van zijn eigen workshop met meerdere workers, die naast zijn eigen dochtertje ook nog vijf straatkinderen onder zijn hoede heeft genomen, maar daar heel bescheiden onder blijft. Ashegrey is inmiddels in de running om extra schoolbankjes voor Zigit Bakole te gaan maken, en daarbij denkt hij heel goed mee en komt perfect al zijn beloften na. Dat zijn zonder meer verhalen die moed geven voor de toekomst.

”En jullie vakantie daar, hoe was die?”. Zwaar door de warmte, het stof en slechte wegen, maar dat gevoel wordt eigenlijk heel snel naar de achtergrond geduwd door de drie superdagen op het Thousand Stars Festival (daarover volgt binnenkort nog een post van Hans, inclusief compilatiefilmje), waarbij het stadion bij tijd en wijle zinderde van opwinding en bijna ontplofte tijdens de optredens van de hier zeer populaire Wolaita stam. Maar ook het national park, waar we langzaam door een kudde zebra’s konden lopen, met al die dieren op slechts enkele meters afstand, was een hoogtepunt. In hetzelfde park maakte ook de boottocht op Lake Chamo indruk, met alle krokodillen en nijlpaarden rond de boot. Maar ook de school in Zigit Bakole was mooi om te zien: zonder meer een hele arme school, maar tegelijkertijd wel een lerarencorps dat met eenvoudige middelen toch zoveel mogelijk wil bereiken. Een goed gevoel op een mooie plek! In elk geval voor ons reden om straks bij thuiskomst nog eens wat geld over te maken, want er gebeuren hier goede dingen mee. Tot slot was het natuurlijk ook leuk om onze (schoon)ouders weer te zien. Helaas is het nu tijd om de laatste spullen in te pakken, om daarna weer richting het koude maar comfortabele Nederland te reizen.