De Bus

De frames van de 250 schoolbankjes waren nog voor juni klaar. De houten zittingen en tafelbladen ook – maar omdat eerst monteren en dan transporteren veel meer autoritten met een vrachtwagen zou kosten, was geregeld dat de montage pas ‘boven’ zou plaatsvinden. Het transport zou door de woreda worden verzorgd.

Het had wat voeten in aarde, maar door de inspanningen van Habtamu en de nieuwe hoofdonderwijzer is in de eerste week van juni alles naar boven gebracht. Hoe minder autoritten hoe goedkoper, was het adagium van de school, en daarom werd de Isuzu vrachtwagen in eerste instantie tot in het absurde volgepakt met frames. Ik was er niet bij (en Hanny was in Nederland) maar Judi was toevallig in de buurt, zie de 2e foto. De weg naar Zigit is niet breed, en een tegenliggende bus zou er bijna zeker niet meer langs hebben gekund. Ik ben blij dat de transporteurs er uiteindelijk drie fatsoenlijke porties van hebben gemaakt en de zaak in drie keer hebben omhooggereden! Je zou je toch aansprakelijk voelen als er iets ernstigs gebeurde...

Na de laatste vracht op donderdag 5 juni werd er boven meteen begonnen met de montage. Van bestaande bankjes waren soms de bouten en moeren waarmee de tafelbladen en zittingen vastzaten losgepiegeld door leerlingen (en meegenomen). Bij de nieuwe werden de moeren dus meteen vastgelast. Na één dag viel helaas de stroom uit en lag het afbouwwerk stil.

Tijd om weer eens te gaan kijken, boven.

Mijn AMU collega’s Tsegay (dean Health Sciences) en Getahun (externe betrekkingen), die ook op de Mekane Yesus compound wonen en waarmee ik elke dag naar en van AMU word gebracht, wilden eigenlijk wel eens mee naar Zigit. Telkens van mij horen hoe mooi het daar is had hen nieuwsgierig gemaakt. Ik stelde voor om dan zaterdag 7 juni met me mee te gaan, en boven meteen ook een flinke wandeling maken. Dat vonden ze wel een goed plan, dus ik had Habtamu al gebeld dat hij misschien extra bezoek kreeg. Maar toen het tijd werd om definitief af te spreken kibbelden de heren over de juiste dag. Zaterdags geeft Getahun les, en ‘s zondags gaat Tsegay naar de kerk. “De kerk kun je overslaan”, zei Getahun, die daar zelf niet zoveel mee heeft, “daar kun je nog vaak genoeg heen”. “Je lessen kun je een keer verschuiven”, zei Tsegay, “dat doet iedereen”.
Omdat ze het niet eens konden worden liet ik het er maar bij.

Met Hanny niet in de buurt heb ik het aan een kant drukker, maar aan de andere kant kan ik ook ongestoord mijn slome zelf zijn. Als ìk stil zit voel ik me best OK. Als het moment komt dat Hanny stil gaat zitten moet ik me zorgen gaan maken. Zou zij het wel hebben zien zitten, zoals ik die zaterdag deed, om pas om half tien richting busstation te gaan? Ik wel in ieder geval. Rustig wakker worden, eerst even de was van de week bij de hulp van Judi en Rob brengen, een beetje keutelen daar met een kop thee, dan om negen uur nog even langs de houtwerkplaats van MY om te kijken naar een nieuw, breder bed. En o, toch nog even langs huis om spulletjes op te halen. Zag een bus rond die tijd naar boven rijden; de compound kijkt uit over het stuk weg waar ze na regen vaak vastzitten. Nu was het droog.

Life is what happens to you while you’re busy making other plans, schrijft Friso in zijn proefschrift dat hij op 19 juni verdedigt; om die promotie bij te wonen is Hanny ook in Nederland. De passagiers van die bus voor de mijne kunnen die stelling beamen; de chauffeur en de attendant hadden daar geen tijd meer voor. Toen de bus rond tien uur in de laatste scherpe afdaling vóór de verdere matige klim naar Zigit, zeven kilometer verderop, niet meer kon remmen en in de flauwe bocht beneden door de snelheid van de weg vloog en dwars wegrolde, waren ze op slag dood. Enkele inzittenden zwaargewond. Mijn bus ging pas om kwart voor elf uit Arba Minch weg, omdat het een uur duurde voor er genoeg passagiers waren om te vertrekken. Lees: teveel, op korte streektrajekten gelden de limieten niet of worden ze niet gehandhaafd, en wordt het gangpad ook volgepropt. We kwamen rond kwart voor twaalf langs de plek van het ongeluk. Zonder er overigens te stoppen; er stonden veel kijkers, maar er leek geen grote consternatie meer. We hadden wel onderweg een afdalende bus ontmoet waarbij de chauffeurs stilhielden en informatie uitwisselden. Later die middag ben ik langs de plek teruggelopen en hoorde zo de toedracht.

Habtamu wist nog van niets toen ik zaterdag in Zigit aankwam, zei alleen maar “ik had je eerder verwacht”. Tja.
Hanny had familiedag die zaterdag en belde even, vlak voor ik terugwandelend bij de omgeslagen bus aankwam. Ging net kruisboogschieten. Heb toen niets verteld, later gemaild.

Wat maakt het uit? Eén bus voor de jouwe of twintig bussen voor de jouwe? Een gevaarlijk trajekt dat je vaak aflegt of een gewone asfaltweg met een onverwachte koe? “Als ik een uur eerder...”, “als Hanny hier was geweest...”, “als Tsegay en Getahun...” Niemand van ons zat in die bus, we leven voorlopig gezond verder. Punt.

Niks punt. Het heeft me die zondag nog flink beziggehouden.

http://hanshesseling.nl/zg4.pdf

1 carpenters' team
2 overload
3 de eerdere bus
4 tankauto ‘na uitwijken voor koe’, net buiten AM twee weken geleden – drie slachtoffers