Reward Program
Door: Hans
Blijf op de hoogte en volg Hanny en Hans
09 Juni 2008 | Ethiopië, Addis Abeba
Even terug naar zaterdag 17 mei. Dat was jullie nog beloofd. Een nieuw programma van Habtamu:
The Reward Program.
Hij kondigde het al plechtig aan tijdens de eerste bankjes-dank-ceremonie, ten overstaan van iedereen: de dorpsoudsten, de woreda, de leraren. Wij protesteerden meteen: o nee, doe dat nou niet. Alsjeblieft, niet weer het middelpunt van een feestje; ons belonen is helemaal niet nodig, vinden we zelfs genant, het geld is trouwens bijna allemaal van anderen; en jaag jezelf niet zo op kosten...
‘Geen zorgen. Dit programma wordt eenvoudiger. Maar het is nodig – we need to reward you.’
‘We zijn toch al beloond met een mooie discussie en veel doro wot?’
Glimlach. ‘It is our culture. Don’t worry, it will be simple. Come next week on Saturday.’
Zijn vriendelijke beslistheid viel niet te doorbreken. Toch ook geruststellend: het wordt in ieder geval eenvoudiger.
De vrijdag voor die zaterdag liep er even iets mis. Sinds de lachende dokter had Hanny geen problemen meer gehad. Nu wel. Niet zo ernstig, maar toch. Was het de keuken van het weeshuis waar iedereen, na het feestmaal voor Dan en Debby van woensdag, op donderdag nog van de restjes had gegeten? Misschien iets anders? ‘Ga maar alleen morgen,’ zei ze vrijdag, het is soms anderhalf uur met die bus en dat eh gaat niet goed denk ik.’ Maar toen de zaterdag aanbrak waagde ze het er toch op. ‘Zo sneu voor Yesowzer, die vindt het altijd leuk als ik kom.’
Zigit was in wolken gehuld, het was er zelfs fris. We liepen naar Habtamu’s huisje waar we hen beiden verwachtten. Mis. Hij stond ons met een groepje leraren op te wachten op het schoolterrein. ‘You are late!’ zei hij vriendelijk, maar toch een beetje verwijtend. We hadden geen tijd afgesproken. We waren op hetzelfde tijdstip naar het busstation gegaan als vorige keer, maar ja, behalve om zes uur ’s ochtends vertrekken bussen pas wanneer ze vol zijn...
‘You are late. Niet erg, maar kom maar gauw binnen’. En hij troonde ons hetzelfde klaslokaal in als de week ervoor, alweer versierd met verse eucalyptusbladeren op de vloer, alweer met de voorbereidingen voor een koffieceremonie gaande, en alweer... met de dorpsoudsten en de leraren, en vertegenwoordigers van de woreda die deels met de motorfiets en deels met een bus eerder naar boven waren gekomen. En iedereen stond op en ging klappen. O jee. It will be simple. En Hanny was bijna niet meegekomen...
Het ritueel van de vorige week leek zich eerst helemaal te gaan herhalen. Diskussie. Habtamu aan de leiding. ‘Hans! Can you tell us: how do you value the Ethiopian people?’ En na het vertalen van mijn antwoord in het Gamonya: ‘Hanny! What do you have to add to this?’ En weer later: ‘Hans! Can you tell us, if you were to come home from your work and would meet Bin Laden on the way, what would you say to him?’ Dit werd onderhand toch wel echte flauwekul, dus na nog één keer beleefd mee te spelen vond ik dat we nu het recht toch wel hadden om zelf een serieuze vraag te stellen.
‘Habtamu, can I ask a question to the elders?’
‘But I am leading the discussion!’
‘Yes, but being a good moderator you may want to encourage the participants to present their ideas and interests.’
OK, één vraagje dan.
‘We hebben vorige week gezien hoe gelukkig iedereen is met de school, en het onderwijs dat de kinderen krijgen. Maar zijn er ook leerlingen die na Grade 8, wanneer ze van school moeten, geen aansluitend onderwijs kunnen krijgen? En hoe passen die zich dan weer in hun dorpsomgeving aan?’
De ouderen wonden er geen doekjes om. Nee, dat ging vaak niet goed. Onaangepast gedrag, stelen, het dorp verlaten en naar de stad trekken: o, o, de moeilijkheden waren legio.
Tweede vraagje wagen? “Zou het curriculum daar niet een beetje op kunnen worden aangepast? Praktische kennis voor schoolverlaters?’
Met die vraag overspeelde ik mijn hand. Ik mocht er tenslotte maar één stellen, en bovendien, aldus Habtamu, was dit typisch het domein van het onderwijsbureau van de woreda; en dat kreeg nu de beurt, en dat kwam daar dan misschien nog wel op terug.
Er volgde een uitgebreid verhaal van het onderwijsbureau over de plannen van het ministerie. Goede plannen. Kleinere klassen van maximaal vijftig leerlingen; meer scholen, op meer locaties, in plaats van uitbreiden van de bestaande toch al grote instellingen; en inderdaad mogelijk een eenjarige praktische afsluitende opleiding na Grade 8. Het probleem? Weten we al wel. Geld. Geen geld voor vrijwel ieder van de doelstellingen.
Je moet ook niet op een Reward Ceremony de verwachting hebben snel wat problemen op te kunnen lossen. Gelukkig waren de koffiebonen inmiddels geroosterd en gestampt, was de wierook in de houtskool lekker aan het geuren, en was de koffie getrokken. Schalen met qolo vergezelden de kleine kopjes. En terwijl iedereen daar lekker van peuzelde kwam het echte reward protocol. Van een van de ouderen kreeg Hanny een zware deken van lokale makelij uitgereikt. Bij zoiets plechtigs klappen de aanwezigen synchroon en ritmisch, dat zie je ook op TV. Voor Assefa was er ook een gabi (stevige omslagdoek) – maar Assefa was helemaal niet op komen dagen. De woreda kwam eerst met een soort oorkonde, en daarna met traditionele kledij voor ons allebei; die we natuurlijk ter plekke aan moesten trekken. Een woreda-medewerker nam foto’s van het resultaat met een bejaarde spiegelreflexcamera. Waarna de ouderen en leraren afscheid namen en we inderdaad in klein gezelschap lunchten... simpel...
En dat alles terwijl er nog geen bankje afgeleverd was. Maar daar komt nu schot in!
Foto’s http://hanshesseling.nl/zg3.pdf
Bijschriften:
1 Cadeau van de dorpsouderen: een plaatselijke deken
2 schouderkus
3 het is een nogal grote deken
4 overhandiging van oorkonde
5 oorkonde
6 gamo gofa jurk voor mevrouw
7 daar sta je dan...
8 ... met de ouderen
9 met de vrouwelijke leraren en/of vrouwen van leraren
10 de gelegenheid te baat genomen: de woreda-afvaardiging vergadert nog even met de leraren
11 Bloem van de Week. Normaal zie je het binnenwerk niet omdat...
12 ... een overhangend bloemblad dat afdekt
13 ploegen –het schijnt toch het juiste moment voor sommige gewassen te zijn want er wordt massaal geploegd de laatste weken
14 even afgeleid
15 l’invitation au voyage
The Reward Program.
Hij kondigde het al plechtig aan tijdens de eerste bankjes-dank-ceremonie, ten overstaan van iedereen: de dorpsoudsten, de woreda, de leraren. Wij protesteerden meteen: o nee, doe dat nou niet. Alsjeblieft, niet weer het middelpunt van een feestje; ons belonen is helemaal niet nodig, vinden we zelfs genant, het geld is trouwens bijna allemaal van anderen; en jaag jezelf niet zo op kosten...
‘Geen zorgen. Dit programma wordt eenvoudiger. Maar het is nodig – we need to reward you.’
‘We zijn toch al beloond met een mooie discussie en veel doro wot?’
Glimlach. ‘It is our culture. Don’t worry, it will be simple. Come next week on Saturday.’
Zijn vriendelijke beslistheid viel niet te doorbreken. Toch ook geruststellend: het wordt in ieder geval eenvoudiger.
De vrijdag voor die zaterdag liep er even iets mis. Sinds de lachende dokter had Hanny geen problemen meer gehad. Nu wel. Niet zo ernstig, maar toch. Was het de keuken van het weeshuis waar iedereen, na het feestmaal voor Dan en Debby van woensdag, op donderdag nog van de restjes had gegeten? Misschien iets anders? ‘Ga maar alleen morgen,’ zei ze vrijdag, het is soms anderhalf uur met die bus en dat eh gaat niet goed denk ik.’ Maar toen de zaterdag aanbrak waagde ze het er toch op. ‘Zo sneu voor Yesowzer, die vindt het altijd leuk als ik kom.’
Zigit was in wolken gehuld, het was er zelfs fris. We liepen naar Habtamu’s huisje waar we hen beiden verwachtten. Mis. Hij stond ons met een groepje leraren op te wachten op het schoolterrein. ‘You are late!’ zei hij vriendelijk, maar toch een beetje verwijtend. We hadden geen tijd afgesproken. We waren op hetzelfde tijdstip naar het busstation gegaan als vorige keer, maar ja, behalve om zes uur ’s ochtends vertrekken bussen pas wanneer ze vol zijn...
‘You are late. Niet erg, maar kom maar gauw binnen’. En hij troonde ons hetzelfde klaslokaal in als de week ervoor, alweer versierd met verse eucalyptusbladeren op de vloer, alweer met de voorbereidingen voor een koffieceremonie gaande, en alweer... met de dorpsoudsten en de leraren, en vertegenwoordigers van de woreda die deels met de motorfiets en deels met een bus eerder naar boven waren gekomen. En iedereen stond op en ging klappen. O jee. It will be simple. En Hanny was bijna niet meegekomen...
Het ritueel van de vorige week leek zich eerst helemaal te gaan herhalen. Diskussie. Habtamu aan de leiding. ‘Hans! Can you tell us: how do you value the Ethiopian people?’ En na het vertalen van mijn antwoord in het Gamonya: ‘Hanny! What do you have to add to this?’ En weer later: ‘Hans! Can you tell us, if you were to come home from your work and would meet Bin Laden on the way, what would you say to him?’ Dit werd onderhand toch wel echte flauwekul, dus na nog één keer beleefd mee te spelen vond ik dat we nu het recht toch wel hadden om zelf een serieuze vraag te stellen.
‘Habtamu, can I ask a question to the elders?’
‘But I am leading the discussion!’
‘Yes, but being a good moderator you may want to encourage the participants to present their ideas and interests.’
OK, één vraagje dan.
‘We hebben vorige week gezien hoe gelukkig iedereen is met de school, en het onderwijs dat de kinderen krijgen. Maar zijn er ook leerlingen die na Grade 8, wanneer ze van school moeten, geen aansluitend onderwijs kunnen krijgen? En hoe passen die zich dan weer in hun dorpsomgeving aan?’
De ouderen wonden er geen doekjes om. Nee, dat ging vaak niet goed. Onaangepast gedrag, stelen, het dorp verlaten en naar de stad trekken: o, o, de moeilijkheden waren legio.
Tweede vraagje wagen? “Zou het curriculum daar niet een beetje op kunnen worden aangepast? Praktische kennis voor schoolverlaters?’
Met die vraag overspeelde ik mijn hand. Ik mocht er tenslotte maar één stellen, en bovendien, aldus Habtamu, was dit typisch het domein van het onderwijsbureau van de woreda; en dat kreeg nu de beurt, en dat kwam daar dan misschien nog wel op terug.
Er volgde een uitgebreid verhaal van het onderwijsbureau over de plannen van het ministerie. Goede plannen. Kleinere klassen van maximaal vijftig leerlingen; meer scholen, op meer locaties, in plaats van uitbreiden van de bestaande toch al grote instellingen; en inderdaad mogelijk een eenjarige praktische afsluitende opleiding na Grade 8. Het probleem? Weten we al wel. Geld. Geen geld voor vrijwel ieder van de doelstellingen.
Je moet ook niet op een Reward Ceremony de verwachting hebben snel wat problemen op te kunnen lossen. Gelukkig waren de koffiebonen inmiddels geroosterd en gestampt, was de wierook in de houtskool lekker aan het geuren, en was de koffie getrokken. Schalen met qolo vergezelden de kleine kopjes. En terwijl iedereen daar lekker van peuzelde kwam het echte reward protocol. Van een van de ouderen kreeg Hanny een zware deken van lokale makelij uitgereikt. Bij zoiets plechtigs klappen de aanwezigen synchroon en ritmisch, dat zie je ook op TV. Voor Assefa was er ook een gabi (stevige omslagdoek) – maar Assefa was helemaal niet op komen dagen. De woreda kwam eerst met een soort oorkonde, en daarna met traditionele kledij voor ons allebei; die we natuurlijk ter plekke aan moesten trekken. Een woreda-medewerker nam foto’s van het resultaat met een bejaarde spiegelreflexcamera. Waarna de ouderen en leraren afscheid namen en we inderdaad in klein gezelschap lunchten... simpel...
En dat alles terwijl er nog geen bankje afgeleverd was. Maar daar komt nu schot in!
Foto’s http://hanshesseling.nl/zg3.pdf
Bijschriften:
1 Cadeau van de dorpsouderen: een plaatselijke deken
2 schouderkus
3 het is een nogal grote deken
4 overhandiging van oorkonde
5 oorkonde
6 gamo gofa jurk voor mevrouw
7 daar sta je dan...
8 ... met de ouderen
9 met de vrouwelijke leraren en/of vrouwen van leraren
10 de gelegenheid te baat genomen: de woreda-afvaardiging vergadert nog even met de leraren
11 Bloem van de Week. Normaal zie je het binnenwerk niet omdat...
12 ... een overhangend bloemblad dat afdekt
13 ploegen –het schijnt toch het juiste moment voor sommige gewassen te zijn want er wordt massaal geploegd de laatste weken
14 even afgeleid
15 l’invitation au voyage
-
09 Juni 2008 - 17:41
Dieneke:
Hallo Hans en Hanny,
nog even reageren op vorig verslag: nee over deze problemen horen of lezen wij niets, wel wordt er in de VN gesproken over het enorme voedsel probleem en met name in Ethiopie door de droogte.
Jullie zien er geweldig uit in deze kledij en prachtig toch die oorkonde!!.Als alle bankjes worden geleverd trek dan maar een week uit voor de ceremonie!!.
groetjes Jan en Dieneke -
10 Juni 2008 - 13:19
Ton Leegwater:
Mooie foto's weer. Wat had Hans met traditionele kleding nu aan zijn voeten?
Is het iets om jullie vorige brief naar NOVA door te sturen als achtergrondinformatie voor een reportage die ze misschien ooit gaan maken. Ik wilde het doen, maar toen bedacht ik dat jullie dat zouden moeten beslissen en niet ik.
Hoe smaakt trouwens die hele verse koffie?
Groet, Ton Leegwater
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
