Vakantie Awassa

Zaterdagmiddag op de veranda met het geluid en gevoel van een harde wind en het zicht op de bergen onder een paar zeer donkere wolken: er zal dus straks wel een lekkere tropische bui vallen net als afgelopen nacht. De eerste paar uren na zo’n bui zien de wegen rondom onze compound er erg slecht uit en is het meer glibberen dan lopen geblazen. Als de zon straks een paar uur geschenen heeft is het leed weer snel geleden. Tijd dus om iets over de afgelopen vakantieweek te melden.

Pasen viel dit jaar op 27 april hier, op Hans’verjaardag. Op dit familiefeest bij uitstek mag er eindelijk weer vlees gegeten worden. Het typische gerecht is doro wat: kip en een gekookt ei samen in een bewerkelijke saus van uitzonderlijk veel ingrediënten. We hadden Habtamu’s aanbod om bij hem en Yesewzer Pasen te vieren dus eigenlijk niet af kunnen wijzen – maar we hadden Awassa al gepland. In de week voor Pasen vliegt de prijs van kippen omhoog, en verschijnen in het straatbeeld plotseling goed vetgemeste vleeskoeien, in schril contrast met de scharminkels die met honderden tegelijk ’s ochtends met hun herders Arba Minch uit sloffen om te gaan grazen, en ’s avonds weer terugsloffen.

Donderdag voor Goede Vrijdag, om kwart over vier ’s ochtends, zijn we in het stikkedonker (vanwege de electriciteitstekorten brandt er nergens straatverlichting) over bovengenoemde zeer glibberige wegen naar het busstation gekoerst. Studenten van AMU hadden heel creatief drie privé-bussen voor de reis naar Addis afgehuurd, waarvoor je kon intekenen, en waarbij voor elke zitplaats ook een opslag voor charitatieve doeleinden verschuldigd was. Hans’ collega, system engineer Henok Shiferaw was onder de gelukkigen die ingeloot werden. Wij gingen niet zo ver, Awassa is halverwege Addis.
We hadden geprobeerd de dag tevoren kaartjes te kopen voor de gewone bus naar Awassa, maar dat kan hier dus niet. Wel had een man van het buskantoor beloofd ons aan twee zitplaatsen te helpen als we ’s morgens om 5 uur bij de achteruitgang van het busstation zouden staan. Wij waren er om kwart voor vijf en Hans ging bij de achteruitgang staan en ik voor de zekerheid bij het hek van de vooringang. Toen ik daar aankwam had ik naar schatting zo’n 100 mensen voor mij, maar al gauw kwamen er enkele honderden achter mij staan. En dat allemaal in het stikkedonker en met de nodige bagage die met enige regelmaat in de blubber belandde, want de plassen waren niet te zien. Toen om vijf uur het hek openging kregen we een soort Chinese kersttoestanden, toen daar iedereen naar huis wilde. Best eng die enorme druk van achter die je of je wilde of niet vooruit duwde. Eenmaal door het hek rende iedereen (de meesten jongelui, veelal studenten) richting bussen. Ik had een zware rugzak op en heb het maar opgegeven om te proberen net zo hard door de blub te rennen als zij. Maar gelukkig, toen ik bij de bus naar Awassa aankwam zat Hans er al in - de man had woord gehouden en twee plaatsen voor ons bezet. Hij wou er niet eens wat voor hebben. Op een of andere manier waren ook twaalf anderen eerder tot de bus toegelaten, en die hadden allemaal twee tot drie plaatsen bezet met hun bagage. Al met al niet helemaal fair, en vrijwel kansloos voor de aanstormende meute. Die probeerde zich toch massaal bij alle bussen naar binnen te worstelen, dus voor mij was het ook nog een hele klus om er daadwerkelijk in te komen. De conducteur had evenveel kaartjes uitgeschreven als er stoelen waren, dus de kaartverkoop ging redelijk makkelijk – wie zat, zat goed.

Bussen zijn oud, maar lijken redelijk onderhouden te worden. Behalve in sommig streekvervoer mag niemand staan in de bus, en daar wordt veel en streng op gecontroleerd. Zes uur ’s ochtends is de massale busvertrektijd; maar wij reden niet uit. Tegen kwart over zes ontstond er tumult want er waren zes mensen teveel in de bus die er niet uit wilden. Hoe de conducteur ook zijn best deed, degenen zonder kaartje (die allemaal wel een stoel hadden bemachtigd bij het voortdurend in- en uitlopen van bijna iedereen voor vertrek) weigerden luidkeels de bus te verlaten, ook niet na tussenkomst van (en lang verhit debat met) andere medewerkers van het busstation. Uiteindelijk besloot de chauffeur om dan maar met de hele bus naar het politiebureau te rijden. Daar moest iedereen uitstappen en onder het toeziend oog van oom agent weer instappen op vertoon van kaartje. De zes zonder konden met behoorlijk chagrijnige gezichten hun bagage weer uitladen. Een uur vertraagd vertrokken we uit Arba Minch, allebei met een rugzak op schoot, dus niet echt comfortabel, maar wel: onderweg. 280 km en acht uur (!) later kwamen we om drie uur ‘s middags in Awassa aan.

Awassa is veel meer stad dan Arba Minch. Veel geasfalteerde wegen, echte supermarktjes, goede restaurants, openlucht-cafe’s, bajaj’s (Indiase driewielertaxi’s), gari’s (Ethiopische tweewieler paardentaxi’s) en een stadse sfeer. Duidelijk een stukje verder in ontwikkeling dan Arba Minch. Dat was ook te zien aan mooie en grote huizen, allemaal ommuurd en met ingewikkelde metalen sierhekken als poort.
In Awassa zijn momenteel 14 VSO vrijwilligers, meest dertigers. Gezellig en duidelijk anders dan Arba Minch, waar er op dit moment feitelijk nog maar twee zijn, wel ieder met accompanying partner. En ouder: ik ben hier met mijn 54 jaar de jongste, Rob is 57 en Hans en Judy zijn 61.
Cameron en Jacintha, twee Australische VSOers die gelijk met ons in Ethiopië aangekomen zijn, waren zelf ook met vakantie en hadden ons hun huis aangeboden. Wonen ook vrij riant. Prettig dicht bij Judith was dit ook veel leuker dan een hotelkamer.

Het meer waaraan Awassa ligt heeft een soort gras- en rietzoom, waarin af en toe nijlpaarden te zien zijn (gidsen met motorbootjes weten waar ze te vinden zijn), en altijd een bonte verzameling van grote en kleine vogels. Iets buiten de stad is een gezellige vismarkt ‘s ochtends vroeg, waar de vis schoongemaakt, gefileerd en verhandeld wordt. Sommige kinderen strippen het vel van de vis door er even hun tanden in te zetten en vervolgens met een ruk aan de vis het er af trekken. En dat niet alleen Japanners rauwe vis eten bleek hier, er waren een paar kleine restaurantjes, dat wil zeggen wat hoopjes zand met een graszode erop als stoeltje en tafeltje. De uitbaatster verkoopt daar bordjes verse, in stukjes gesneden, rauwe vis met Ethiopisch brood en berbere (een pasta van peper met kruidenmengsel) erbij.

Op Hans’ verjaardag zelf zijn we naar Wondo Genet gegaan, veertig kilometer buiten Awassa. Er ligt een luxe resort een paar kilometer van het dorp in de heuvels bij de warme bronnen – maar in het resort waren vreemd genoeg vrijwel geen gasten. We hebben er dus wel lekker gegeten, gewandeld, en gezwommen! maar hebben in een leuk hotelletje midden in het dorp overnacht.
De warme bronnen bij het resort leveren het douchewater voor het zwembad. Het bronwater is dan afgekoeld tot nog steeds iets te heet - dus lekker lang blijf je er niet achter elkaar onder. Mensen kwamen ook wel douchen en wassen zonder het zwembad in te gaan (niet veel Ethiopiërs lijken kunnen überhaupt te kunnen zwemmen) – maar wij vonden even zwemmen wel heel erg lekker.

Na nog een dagje Awassa zouden we naar Lake Langano gaan, het enige meer in Ethiopië waar geen bilharzia is. Omdat we toch al gezwommen hadden wilde Hans liever naar Lake Ziway, 50 kilometer verderop. Dat was achteraf bezien geen gelukkige keuze. Onvriendelijke atmosfeer (buurman Damtachew zei later dat hij in Ziway ook een paar maal bij de benen was genomen), stoffig en droog, een soort chauffeurspleisterplaats voor de nacht met alle publiek dat dat aantrekt. Toen we een eind buiten het dorp door 3 jongens werden aangesproken over een boottocht en nijlpaarden kijken voelde ik plotseling een hand hard in mijn broekzak verdwijnen die er vervolgens met mijn telefoon weer uitkwam. De nieuwe eigenaar zette het direct op een rennen, en hoewel Hans er meteen achteraan ging was hij kansloos op zijn bergschoenen (of was het zijn conditie?). Misschien maar gelukkig, want de lummel was best groot en sterk. Ik begon eerst in het Nederlands te schreeuwen en schelden en toen herinnerde ik me het Amhaarse woord voor dief weer: léba.
Dat bracht de nodige omstanders op de been, die wel medeleven toonden maar de identiteit van de dader, die ze kennelijk wel kenden, niet prijs wilden geven.
Was ik twee dagen daarvoor in Awassa nog tevreden omdat ik een poging om mijn telefoon te pikken op tijd doorhad en de dief van me af kon slaan, nu had ik heel flink de pest in.
We waren die dag in dat dorp al vaker op een niet prettige manier behandeld en na dit voorval hadden we het wel gezien. Hans wilde alleen nog wel even kijken hoe de politie hier mee om zou gaan, dus is hij nog naar het politiebureau gegaan. De agenten leken de zaak serieus te willen nemen. Met drie man hielden ze een minibusje aan om een lift te krijgen richting plaats delict; maar toen ze eenmaal in de gaten kregen waar het ongeveer gebeurd was hield hun bemoeienis snel op. Daar moest je gewoon niet komen, alleen. Wij nemen het wel in onderzoek en bellen u. Op een andere telefoon dan, natuurlijk.

Omdat we allebei wel weer zin hadden om naar Arba Minch terug te gaan zijn we een paar dagen eerder thuisgekomen dan de planning was. De busreis terug was ingewikkeld en lang, maar wel mooi. Op veel plaatsen had het onlangs voor het eerst stevig geregend en bloeiden de acacia’s. Dat duurt altijd maar even. Boeren die nog niet geploegd hadden deden dat nu met hun ossenspannen. Veertig kilometer voor Arba Mich was alles weer zo volop groen als we het verlaten hadden, en veel van de gewassen in de velden langs het Abaya-meer waren al flink gegroeid.

We hadden gelukkig onlangs zelf een SIM-kaart bemachtigd van ETC, en zijn nu dus bereikbaar (nou ja) onder nummer 00251 916 854 268.

Drie series foto’s deze keer.

Op reis: http://hanshesseling.nl/aw1.pdf .
Bijschriften:

1 bagger na regenbui in de straten by Mekane Yesus
2 doro wot (kip en ei in bijzondere saus) is een nationaal gerecht – het begint bij de kip
3 Awassa – hoofdstraat, van de grote orthodoxe kerk naar het meer
4 Awassa – bajaj’s en gari’s
5 Awassa modern – beetje de top
6 de bank is bijna af
7 ceremonieel gras voor over de vloer (van huis, winkel, bajaj, restaurant, ...) bij feestelijke gelegenheden
8 Wondo Genet, landschap in de heuvels
9 Awassa – straat tussen Judith en Cameron/Jacintha
10 paarden van gari’s zijn niet altijd geweldig verzorgd...
11 ... als ze op zijn worden ze losgelaten ...
12 maar sommige worden ook op het heetst van de dag even verwend
13 “Happy birthday, dear Hans! Happ...”
14 bloeiende acacia
15 toerako kan daar wel wat mee…
16 ... eten namelijk
17 het schiet uit de grond en het bloeit, alles in een paar dagen – Flip, enig idee wat dit is?
18 no place like the veranda at home in Arba Minch

Het meer en de vismarkt: http://hanshesseling.nl/aw2.pdf .
Bijschriften:

1 terras aan het meer
2 dijk tussen meer en stad
3 wassen bij de dijk
4 vissen vanaf papyrusbootje
5 vismarkt
6 rauwe vis-restaurant
7 rauwe tilapia met berbere
8 schoonmaken
9 uitvaren
10 fileren
11 vel strippen met de tanden
12 belangstellende aalscholvers
13 relaxed doorwerken
14 de oude boom van de vismarkt

Bijzondere beesten van het meer: http://hanshesseling.nl/aw3.pdf .