Heftig!

Deze week heeft voor mij in het kader gestaan van de start van ons eigen projectje en het bezoeken van een kleuterschool hier in het stadje die met behulp van de Nederlandse Stichting Kunezuva gerenoveerd is en waar nu letterlijk de laatste loodjes nog gelegd moeten worden. Er moet zeil op de vloer komen en de paar speeltoestellen die er zijn moeten nog vervangen of geschilderd worden. Het schooltje is opgezet door een lerares van de lagere school en wordt vooral bezocht door kinderen van ouders die te arm zijn om schoolgeld te kunnen betalen. Kleuteronderwijs is hier niet gratis. Toen we aankwamen waren alle kinderen buiten aan het spelen, maar dat was snel afgelopen toen een van hen die ferenji ontdekte. Zeker een stuk of 20 deden snel hun schoentjes uit en gingen heel netjes en stil op de vloer van het lokaal zitten. Heel lief en rustig tot ik mijn fototoestel te voorschijn haalde. Toen wilden ze allemaal wel zo ongeveer in de lens kruipen.

Wat ons eigen schoolmeubilairproject betreft: het contract is getekend en de productie zal snel beginnen. Als alles goed loopt zullen begin juni 250 bankjes gereed zijn voor transport naar Zigiti Bokale.
We waren heel blij verrast dat we woensdag al de eerste giften voor het project op onze rekening gestort zagen. Best een beetje spannend om te kijken hoe dat gaat lopen.

Het bezoek aan het weeshuis liep niet zoals gepland. Andalem bleek een examen te hebben op de afgesproken tijd en omdat het mobiele netwerk weer eens overbelast was kon hij me niet tijdig bellen. Dus werd ik weer hartelijk onthaald door Tsehay en kreeg ik opnieuw een hele koffieceremonie aangeboden.
Maandag nieuwe afspraak, we zullen zien.

Vrijdag was de heftigste dag van de week. Met Father John van de katholieke missie ben ik naar een dorp 35 kilometer hier vandaan geweest: Gatse. Het ligt hoog, is erg heuvelachtig en heeft veel last van erosie. Landbouw is de voornaamste inkomstenbron, maar de omstandigehden zijn er heel moeilijk (men heeft maar hele kleine stukjes grond en dan vaak nog op steile hellingen), de gebruikte methoden nog heel primitief en de opbrengst is erg laag terwijl de bevolkingsgroei relatief hoog is. Ook goede gezondheidszorg is eigenlijk niet aanwezig. De katholiek missie is erg actief in dit gebied en doet ontzettend veel goed werk. Ze zijn nu een uitgebreid Food Security Program gestart en de voorbereidingen voor de bouw van een kliniek daar zijn begonnen.
De reis er naar toe was prachtig, een schitterend landschap met de meeste prachtige vergezichten. De eerste 10 kilometer kun je nog per bus bereiken, daarna kan alleen een four wheel drive er in de droge tijd nog komen. In de regentijd kun je er alleen lopend of per muilezel heen. En terwijl je dan tijdens de reis geniet van de schoonheid van de natuur kom je heel veel mannen en vrouwen met zware vracht tegen die de hele weg naar de markt of tussenhandel in Arba Minch te voet afleggen, omringd door de nodige ezels en muildieren die ook volgeladen naar boven of beneden gaan. De mannen en vaak ook jonge jongens lopen met een aantal palen/boomstammen op hun hoofd die als bouwmaterialen verkocht worden. De vrouwen lopen met een kromme rug allerlei andere zware handel te dragen, zoals hout, gras, false bananas etcetera. En dat lopen gaat dan niet over een kleine afstand: vaak wordt de hele 35 kilometer naar Arba Minch te voet afgelegd.
Vrouwen hebben in deze streek, zoals op veel andere plaatsen in Ethiopie, een erg zwaar leven. Ze moeten voor het huishouden zorgen, het land bewerken, en onder andere de wortels van de false banana geschikt maken voor consumptie, hetgeen lichamelijk heel zwaar werk is. En als je dan ziet dat ze in feite ook nog als een soort ezel gebruikt worden. Daarbij komt dat ze in hun cultuur weinig in te brengen hebben, wel vaak heel jong uitgehuwelijkt worden en dus ook al heel jong kinderen krijgen - de zorg waarvoor dan ook weer op hun schouders rust.
Onderdeel van de projecten van de missie is onder andere te proberen de vrouwen bewuster te maken van hun rechten en mogelijkheden, empowerment dus. Verder krijgen ze voorlichting over hoe evenwichtige gezonde maaltijden te bereiden met de lokaal aanwezige gewassen en investeert men in eenvoudige gereedschappen om het bewerken van de wortels van de false bananas lichter te maken. De projecten omvatten nog veel meer activiteiten. We hebben een paar projectplannen van Father John gekregen en zijn erg onder de indruk ervan. Voor wie geinteresseerd is zal Hans ze binnenkort scannen en op de website plaatsen. Het geeft hele goede achtergrond informatie over de plattelandsomgeving hier.

Op de terugweg zagen we ineens een grote groep mensen op de weg, en ik had niet onmiddelijk gezien wat er aan de hand was. Maar de mensen in de auto die hier al langer wonen zeiden meteen: Oh, that’s an ambulance. Toen bleek in het midden van de groep een viertal mannen een eenvoudige zelfgemaakte brancard op de schouders te dragen waarop een oudere man lag die ziek was en naar het ziekenhuis vervoerd moest worden. Dat betekent dus 35 kilometer, minimaal 7 uur lopen met een brancard op je schouders om de zieke hier in Arba Minch in het ziekenhuis te krijgen. De groep om de patiënt heen bestond uit zo’n 60 mensen, die allemaal als begeleider respectievelijk drager die 35 kilometer af moeten leggen. In eerste instantie reden we door omdat je erg veel problemen schijnt te krijgen als zo iemand in jouw auto komt te overlijden en ook omdat het haast niet lukt om de meereizende begeleiders tot een verantwoord aantal te beperken. Maar toen ik vroeg of het feit dat zo iemand kon overlijden in je auto zoveel problemen kon geven dat dat de reden was dat ze de man niet meenamen, besloot men gelukkig om het dit keer maar wel te doen.
De zieke was hiermee wel veel sneller in het ziekenhuis, maar heeft zeker geen comfortabele rit gehad. Hij moest namelijk op de vloer van de overdekte laadbak tegen een begeleider aanhangend de hele afstand heftig schokkend en stotend afleggen omdat de weg zo slecht is.
Op een paar kilometer afstand van het ziekenhuis was de man uiteindelijk zo beroerd dat hij ook nog eens flink moest overgeven. Zijn vrouw die naast hem zat hield liefdevol haar handen op om het braaksel vervolgens steeds door het autoraampje naar buiten te gooien. De stank viel mee.

Toen we net vertrokken waren met de zieke man en zijn 3 begeleiders kwam er van de andere kant ook zo’n omvangrijke “ambulance” aan. Alleen op deze brancard lag geen zieke meer, maar een overleden patiënt.
En dan wordt het dus toch een beetje teveel van het goede en wellen de tranen weer even op. Je doet op zo’n ochtend zoveel indrukken op: van hele mooie tot hele verdrietige. En het absurde is eigenlijk dat als ik hier morgen in de buurt weer een mooie wandeling maak naar de missiepost, omdat we daar voor de lunch zijn uitgenodigd, dan voel ik me weer de bevoorrechte toerist, want dan merk je weer even heel weinig van de hardheid van het bestaan hier voor de plaatselijke bevolking.
Voorlopig vind ik het nog steeds erg moeilijk om te zien op welke wijze ik hier nu een bijdrage van een beetje betekenis kan leveren.