TR/Agent.4XX20.M

Gisteren heb ik Tamirat beloofd een brief aan de President van AMU te schrijven.
Een brief met een compliment voor zijn aanpak. Aanpak waarvan?

Daarvoor moeten we even drie weken terug. Of eigenlijk nog verder.
Messay, onze super-onderhoudsman photocopiers, printers, PC en wat dies meer zij heeft over de jaren een enorm bestand aan manuals verzameld. Van alle soorten Kyocera’s, Hewlett Packards, Océ’s, noem maar op. Oudere lezers onder ons die zelf nog aan auto’s gesleuteld hebben (Panhard? 2CV?) kennen misschien nog de Olieslager-reeks. Een verzameling boekjes waarin haarfijn werd uitgelegd hoe een homokinetische kruiskoppeling uit elkaar wordt genomen en in welke volgorde weer in elkaar gezet. Zoiets heeft Messay in elektronische vorm bij elkaar gesprokkeld over de dingen die hij onderhoudt of ooit denkt te moeten onderhouden. Niet alleen op AMU – Messay is een begrip in de stad, en helpt in de avonduren tegen betaling half dataverwerkend Arba Minch. Hij heeft daar weer wat meer tijd voor nu zijn vrouw Bethy haar Masters’ is gaan doen in Addis, sinds oktober.

Toen hij toch bezig was met verzamelen heeft hij ook maar een boel software bij elkaar gescharreld. Van niet altijd onbesproken Internet sites; dat kon FileHippo zijn, maar ook de meer duistere krochten van het Web. Ethiopië heeft de WTO/GATT overeenkomsten niet geratificeerd, en daardoor is intellectueel eigendomsrecht op software hier niet zo’n acuut begrip. De Messay-collectie kon door iedereen worden aangesproken. Zo kwamen AMU staf en studenten aan hun programmatuur.

Ergens drie weken geleden liep het mis. Tientallen Gigabytes aan data op Messay’s harde schijf waren onherstelbaar verwoest. Dat moest wel een virus zijn. Het is natuurlijk nooit zeker te zeggen wie het heeft binnengehaald – maar wel dat de verspreiding binnen AMU sterk geholpen is door het fenomeen memory-stick, onder andere gebruikt om de grote verzameling van Messay af te tappen. Eerst gebeurde er nog weinig, maar langzaam maar zeker kwamen uit allerlei hoeken meldingen van grote hoeveelheden verloren data.

Nu gebruiken we een cocktail van twee virusscanners; maar de mechanismen voor centrale automatische updates van de detectiefiles werken nog niet – we hebben daar ook nog geen contract voor. Op ons Intranet publiceren we (ik met name) dus wekelijks de gebundelde updates. Als gebruiker moet je even ergens op klikken en je bent weer bij. Daar werden we dus uiterst voorzichtig mee: de updates moeten wel door een ongeïnfecteerde PC worden opgehaald en op het Intranet gezet, anders verspreid je het virus met het bestrijdingsmiddel.

Twee weken geleden begonnen ook andere ICT’ers data te verliezen. Dat ging niet in één klap: vandaag was je C-drive aangetast maar D nog niet, morgen D ook. Maar het werd in ieder geval makkelijk om te weten of een PC was aangetast: elke file die je erheen kopieerde was acuut corrupt. Tamirat, de system administrator, verloor zelf ook zijn verzamelde bestanden van jaren. Met een even vrolijk gezicht, maar wel verbeten, wierp hij zich in de strijd. Eerst hingen we nog een waarschuwing (maak backups – NU!) op alle mededelingenborden, want niet iedereen leest het Intranet. Nadat de ICT secretaresse de meldingen had opgehangen en terug kwam bij haar PC was zij ook al haar data kwijt. Misschien beschrijf ik het koddig, maar het is absoluut niet leuk, je vraagt je verbaasd af welke dirty mind er lol in heeft om zoveel mensen schade te berokkenen. En ondanks het advies om regelmatigbackups te maken zijn er toch velen die dat niet doen. Zo kwam woensdag 29 oktober buurman Tsegay, de Health Science Dean, nog met een grafgezicht bij ons huis langs. Zijn collegemateriaal voor de komende weken weg. En ik had hem een paar dagen eerder nog gezegd backups te maken... Zijn D-drive vol ander cursusmateriaal was nog OK, dus die heb ik maar even op wat DVDs gezet – waar hij weer wat vrolijker van werd..

Tamirat had ondertussen allerlei virusscanners van Internet gehaald met de allerlaatste detectiefiles – die kun je vaak op proef een weekje proberen. Geen ervan ontsmette zijn PC, de symptomen bleven. Daar werden we niet vrolijk van. Wat kan je dan nog? Via één van de scanners kwam hij wel uit bij een verdachte file, die veel CPU bleek te gebruiken. Het bestandje had een naam gerelateerd aan Acrobat, maar stond niet op een plaats waar Acrobat systeemfiles thuishoren. Dat kunstje is al vaker vertoond door virussen, kun je op het Internet lezen. Hij stuurde het bestandje vorige week maandag 27 oktober op aan de technici van Avira, de scanner die wij gebruiken. Die kwamen dinsdag met de melding dat ze het geanalyseerd hadden en dat het een nieuw virus was, dat zij de naam TR/Agent.43520.M hadden gegeven. Woensdagavond was er al corrective code, die we donderdagochtend uitprobeerden – en het werkte! De virussen zaten overal ingevreten, en veel software was na het opschonen onbruikbaar en moest opnieuw worden geïnstalleerd. Donderdag 30 oktober konden we dus zowel op Intranet als op de mededelingenborden bericht geven van de oplossing, en die ook beschikbaar stellen op Intranet. Startsein voor een heleboel nazorg, want niet iedereen is digitaal onderlegd.

Inmiddels hoor ik dat het virus in dit eerste novemberweekend wereldnieuws was...
Tamirat is dus apetrots. Staat de TR van TR/Agent.43520.M dan voor TamiRat? Nee, voor TRojan. Trojan Horse, paard van Troje. Dat weet hij ook wel, maar toch. Hij heeft het geklaard vóór de wereld het wist.
En ik vind dat de President van AMU dat wel weer mag weten.
Goed voor Tamirat’s dossier en CV...