Graduation Day!

Onderwijsfabriek Arba Minch University leverde op zaterdag 19 juli zijn jaarlijkse productie af: 2200 baccalaurissen, die hun driejarige studie afrondden. Masters opleidingen bij AMU zijn er nog vrijwel niet, er worden er een paar gestart komend studiejaar. Docenten daarvooor zijn schaars, daarom wordt er vanaf september/oktober college gegeven via videoconferencing. Een prof staat misschien ergens in Bahir Dar, het schakelcentrum in Addis klikt de diverse universiteiten bij die dat college meedoen, en de studenten kunnen via microfoons overal vragen stellen of bevraagd worden. Het Chinese bedrijf dat de aanbesteding voor dat projekt gewonnen heeft is in de afgelopen maanden een paar keer op AMU geweest. Eerst voor de site-planning, toen voor het ophangen van de schermen en het installeren van de apparatuur, en afgelopen week weer voor de noodstroomvoorziening. Nu moet de netwerkapparatuur nog worden aangesloten.

Komisch duo, die twee Chinezen. Eén spreekt zeer goed Engels maar is niet technisch, de ander spreekt alleen Chinees, is technisch maar ook eigenwijs. Zeg ik: hé, dat scherm hangt scheef! Zegt Eric, de Engelssprekende Chinees: dat komt omdat die Ethiopische waterpassen zo waardeloos zijn. Zeg ik: kijk dan eens waar ze gemaakt zijn? Dat staat er namelijk op. Zegt Eric: Oh, made in China, sorry, sorry. Een uur later hangt het scherm nog steeds scheef. Zeg ik: hoe komt dat? Vraagt Eric het aan zijn maat, die zegt dat hij de afstand toch maar weer van de grond heeft gemeten – die duidelijk scheef loopt. Waarop Eric als een Guust Flater op en neer springt en roept: en met zo’n man moet ik nu nog twee maanden al die projecten af! Een nagel aan mijn doodskist!

Vijftig dagen vóór Graduation Day waren de studenten al met het eerste feestje begonnen. Fifty-days-party. Niet dat het daarna bol stond van de feestjes, maar het is wel het startsein voor nadrukkelijke aanwezigheid van opgedofte studenten in het Arba Minch straatbeeld. Er wordt druk over en weer gefotografeerd, iedereen heeft strakke pakken aan (strak is misschien een wat ontoepaselijk woord, de pakken vallen nogal eens veel te ruim), en de week voor G-Day duiken plotseling ook de academic gowns op. De universiteit heeft een paar duizend van die zwarte toga’s, met bijbehorend hoofddeksel met kwastje, en geeft die te leen aan de graduates. Er horen ook kleurige sjerpen bij: blauw voor Water Technology Institute, rood voor Engineering Faculty, enzovoort.

De paar dagen voor G-Day zitten alle hotels vol. Omdat de studenten hier van overal uit het land komen (je kunt je eigen universiteit niet kiezen), komt nu de familie van overal. Overal in Arba Minch kun je bloemen kopen. Van plastic, of van katoen – ik heb geen echte gezien. Gewikkeld in een kleurig cellofaantje met ‘Congratulations!’ Op G-day zelf is er plotseling een grote rij bussen beschikbaar, die je voor een birr van de stad naar AMU brengen of omgekeerd. De asfaltweg ter plekke van de Universiteit is zwaar verstopt, want er zijn ook legio landcruisers en andere auto’s, er komen afgevaardigden van het ministerie, en de nationale televisie is present. De ceremonie vindt plaats in de ontruimde studentencafetaria, daar passen net alle graduates in, plus op een podium de senaat, en links een deel van het lerarencorps (en ik). De duizenden familieleden moeten zich of in een propvolle grote andere zaal wurmen, waar een beamer de gebeurtenissen op een groot wit doek projecteert, of buiten naar de luidsprekers luisteren.

De president luidt de plechtigheden in, en laat alle studenten een gelofte afleggen met elementen van het land dienen, grote inzet, zuivere wandel, en meer goeds. Beurtelings worden daarna de faculteiten afgewerkt: de aantallen geslaagden van de subfaculteiten worden opgenoemd, de beste drie van alle onderafdelingen komen naar voren en krijgen een prijsje uit handen van de senaat, en tenslotte gaat iedereen van die faculteit staan voor het onderdeel waar in ieder geval míjn wenkbrauwen iets voor omhoog wilden krullen: het kwastje van je baret van rechts naar links hangen, ten teken dat je nu een graduate bent... Als alle faculteiten zo hun beurt hebben gehad volgen de gouden medailles: voor de allerbeste van elke faculteit. Dan nog even een handdruk voor de beste dames per faculteit (helaas vielen er geen dames in de prijzen in de fase daarvoor), en tenslotte het uitreiken van de beker aan de beste van de hele lichting. Dan nog even een vrolijke noot: dansen van de lokale Gamo Gofa, en een koekje met frisdrank toe.

Daarna stroomt iedereen naar buiten en kan de familie eindelijk al die bloemen overhandigen en de uitgebreide fotosessies starten! Voor de fontein, voor de perken, in de perken, met de orthodoxe geestelijke, met ouders, met oma, met vriendje, met mekaar, met z’n allen. En dan de lokalen laten zien waar al dat studieleed heeft plaatsgevonden, en nog even naar de dorm. De meer gegoeden kunnen daarna naar de stad, waar de restaurants een speciale prijskaart hebben voor vandaag, en alle tafeltjes toch snel vol zijn.
Het ziet op zo'n dag nog lang overal zwart van de toga’s en de baretten!

Kijk zelf even naar de sfeer op http://hanshesseling.nl/gday.pdf
en als het lukt naar het filmpje op http://hanshesseling.nl/gday.AVI