Handopleggen

We hebben buurman Damtachew beloofd ooit nog eens mee te gaan naar zijn kerk, op een zondag. De Full Gospel Church. Dat is niet de kerk die op onze Mekane Yesus compound staat. Waar de donderpreek-toon en de nadrukkelijke retoriek uit komt via de luidprekers. Die kerk is er een van de Kalehiwot-groep.
Aan Dam blijven we de toezegging nog schuldig, maar zondag (18 mei) zijn we met Tsehay, het weeshuis-team, en Dan en Debbie mee naar Tsehay’s Kalehiwot-kerk geweest.
Omdat de voortdurende goedbedoelde aandacht (en de programma’s) van het weeshuis langzamerhand als een veel te dikke, zware deken om hen heen begon te hangen hadden Dan en Debbie bedongen daarna perse alleen met ons te willen gaan lunchen in hun lodge.
Een middag pauze.
Goed.
Afgesproken.
En tot drie keer toe gecheckt of het bij het weeshuisteam was overgekomen dat wij dus om twaalf uur de kerk zouden verlaten.

De kerk in kwestie was van het type zoals er veel zijn hier. Gebouwd als gewone huizen (wel groter), bestaande uit muren van dicht bij elkaar rechtopstaande houten palen, met wat dwarsverbindingen, en met een golfplaten dak erover dat op driehoekige houten spantconstructies rust. Soms worden de houten muren aangesmeerd met leem, dat is wat minder winderig ook, en dan krijg je zo’n gebouw als de schoollokalen in Zigit – zie eerdere foto’s.
Bij het naderen van de kerk leken de predikers via hun luidprekers al een graadje heftiger dan die op Mekane Yesus. Ik wou het geproduceerde geluid maar gewoon krijsen noemen, en kreeg eigenlijk al meteen zin om maar niet verder mee te gaan.
De kerk was al vol toen we binnenkwamen. Op twee banken aan de zijkant voorin na – voor Tsehay en gevolg gereserveerd. De prediker was bezig volledig uit zijn dak te gaan, schreeuwde met een uitdrukking van heftige woede de menigte vragen toe die massaal en volgzaam beantwoord werden, zwaaide met zijn armen van de grond tot ver boven zijn hoofd, rende orerend en gebarend tussen de rijen bankjes door en veroorzaakte zodoende her en der heftige reakties. De heilige geest, lichtte Mengistu toe, die op het bankje voor ons was gaan zitten en zich even omdraaide. Mengistu (ook part-time weeshuismedewerker) predikt zelf regelmatig in de kerk op MY, en gaat binnenkort met pensioen van zijn eigenlijke werk om permament als prediker te kunnen werken. Af en toe kreeg hij nu een microfoon om een heel korte samenvatting in het Engels te geven.

Voor wie nog nooit mensen in trance heeft gezien: kom naar een Kalehiwot-kerk. Die eerste prediker had misschien wel gewoon de rol van trance-aanjager. Het resultaat mocht er wezen.
Als kerkganger op de lemen vloer in het stof rollen en kruipen? Jawel, amen.
Opspringen van je bank, krijsen en met alle ledematen tegelijk trappelen? Awo, Yesus.
Als een derwish rondtollen met klapperende kaken en languit in een bank met kerkgangers vallen? Halleluja!
Een van de koorleden moest door een ander met geweld stil worden gehouden; het duo rolde over de grond alsof ze vochten.
Maar ook de uitbundige kant van geloven kwam tot zijn recht. Na de donderfase zette het koor de toon voor massaal zingen en dansen, waarbij de banken bijna leeg liepen en iedereen voor in de kerk zich op zijn eigen manier lekker liet gaan. Er is ook altijd wel een keyboard en een PA-system in de kerk, waar iemand een eenstemmige melodie op speelt na er uitgebreid de juiste rythm-box bij te hebben gezocht. Opvallend: veel Amhaarse pop-muziek heeft een eenstemmige begeleiding. De suggestie van meerstemmigheid wordt soms gegeven door snel lopende melodieën. Veel pop-muziek hier is trouwens ook religieuze muziek. Als je in een bus mensen lekker mee ziet swingen op een soepele beat kun je er donder op zeggen dat het een protestantse reli-popper zoals Ephrem is.

En nu even het woord aan de gasten! Dan, zelf een zeer gelovig mens, liep naar de katheder en improviseerde een korte boodschap die Mengistu in het Amhaars vertaalde. Debbie, die al een tijdje met het hoofd op haar armen voorover zat, kwam daarbij niet omhoog. Bleek het flauwvallen nabij. Te weinig gedronken, last van het eten, overweldigd door wat ze later zei als ‘demonisch’ te hebben ervaren in de kerkdienst. Zodoende hoefden we niet de volle dienst uit te zitten (we waren nog maar twee uur binnen, en volgens sommigen kan het wel eens een uurtje of vier duren). Wat niet wilde zeggen dat we zo maar weg konden. Nee? We hadden jullie toch gezegd dat wij met z’n viertjes een afspraak hadden? En het is kwart voor twaalf?
- Nee nee, kom even mee, de consistorie in, bidden we dat het beter gaat met Debbie. Handopleggen en de Heer aanroepen. Gaat helpen, vijf minuutjes maar.
- Nee echt, we redden ons wel, frisse lucht, stilte.
- Vijf minuten maar.
- Goed dan, vijf minuten. (...) OK, het gaat wel weer, nu gaan we weg.
- Nee, maar de kerk heeft erop gerekend dat jullie blijven lunchen.
- Maar we hadden toch gezegd...

We zijn dus toch maar gewoon weggegaan. De aanjager-prediker was zo te horen weer bezig, binnen. Kalehiwot. Kale: woord. Hiwot: leven. Levend Woord. Of veel woorden en een boel leven.
We hebben de voorgangers misschien wel erg beledigd, en we zaten er best mee, maar hadden ook het gevoel: moeten we nu echt altijd de zin van de anderen doen, hoe goed ze het ook bedoelen, terwijl ze tegelijkertijd jouw plannen en afspraken met voeten treden?
Er was, bleek later, weer doro wot klaargemaakt. Het nationale feestgerecht. Kip, saus met oneindig veel boter en lekkere kruiden. Het eregerecht voor gasten. Om iemand eens echt in de watten te leggen. En wij lopen weg.
Nou ja, weg: Tsehay stond erop om ons met Andaluem en Mengistu naar de lodge te brengen. Geen ontkomen aan. En als Dan zich bij de poort van de lodge niet tamelijk resoluut had omgedraaid om te zeggen: “thank you so much, now we really would like to lie down, please, don’t wait for us”, dan was het team misschien nog wel even gaan zitten wachten om hem en Debbie hun zorg, aandacht en liefde niet te onthouden.

Debbie overdacht later, aan de eenvoudige lunch in hun lodge: God heeft me vast met opzet ziek gemaakt. Nu hebben we tenminste één middag voor onszelf deze week...

Foto’s http://hanshesseling.nl/ho.pdf

Bijschriften:

1 naar de kerk: vlnr Andaluem (Tsehay’s oudste zoon), Mengistu, Dan en Debbie, Hanny, weeshuismoeder Tsehay. Achtergrond: een huisje zojuist opgekocht door Mengistu. Hij heeft er een paar, voor zijn pensioen.
2 onderweg
3 Debbie in distress – de handoplegging

Het blijmoedige deel:

http://hanshesseling.nl/song.AVI