Kaalslag

Het centrum van Addis bestond toen wij begin 2010 weggingen voor een groot deel uit oude, in onze ogen rommelige laagbouw van dicht opeengepakte, merendeels lemen huisjes met golfplaten daken. Niet per sé met erg arme bewoners; er is elektriciteit, er zijn waterpunten, je ziet er ook best veel schotelantennes voor TV. Maar als je als stadsbestuur grootstedelijke plannen hebt staat dat allemaal op een lelijke manier in de weg. Het meest luxueuze hotel, het Sheraton, bevond zich bijvoorbeeld nog midden in wat onbeleefd een krottenwijk kon worden genoemd, die zich langs het presidentiële palies uitstrekte tot achter het Ministerie van Onderwijs en het oude stadsdeel Piassa. Goed voor enkele vierkante kilometers prime location in hartje stad.
Toen we in februari terugkwamen bleek de sloop in een deel van die wijk te zijn ingezet. Grote metalen schuttingen schermen het zicht op de aktiviteiten goeddeels af, maar op veel plekken kun je de metamorfose zich toch gewoon zien voltrekken. We hebben hier niet te maken met het krachtdadig verwijderen van een bevolkingsgroep uit het centrum zoals dat in Phnom Penh, Cambodja, heet te zijn gebeurd. Bewoners hier zijn schadeloos gesteld, hebben vervangende woonruimte in nieuwe flatgebouwen in de stad gekregen of zijn in geld gecompenseerd. De een komt er misschien beter uit dan de ander, maar toch. Hoewel... er wordt ook gezegd dat er nogal wat mensen onderdak hadden gevonden die nergens geregistreerd stonden. Die plassen wel naast het potje.

Het wijkje direkt achter het Ministerie van Onderwijs is al bijna weg. Hier en daar staat nog een woninkje overeind; veel restanten en puin wachten er nog op verder afgebroken en afgevoerd te worden. Het nog bruikbare materiaal uit de gesloopte huizen is door handelaars opgekocht en verzameld, en wordt ter plekke doorverkocht aan geïnteresseerden voor bouwprojekten ergens anders. Grote bergen eucalypushout, de ruggengraat van lemen woningen; maar ook veel metalen en houten deuren en kozijnen, stapels stenen, en golfplaten. Er is nog een beetje leven over in het wijkje; een enkel gezin woont er nog, er is nog een openluchtwinkeltje, en toen ik er wat doorheen liep zat in een half afgebroken pandje nog een oude kleermaker achter zijn trapnaaimachine op klanten te wachten.

“Wat moet dat allemaal een geld kosten!” zei ik tegen de man die in het cafe aan mijn tafeltje was komen zitten.
“Is ook zo”, zei die. “Wereldbank. Jammer wel dat er op deze manier zoveel geld naar de hoofdstad gaat terwijl er zo weinig voor het platteland overblijft”.
“En bovendien”, zei ik, “het blijft geleend geld. Eens zullen jullie dat toch weer terug moeten betalen?”
Hij glimlachte vriendelijk. “Tegen die tijd regelen jullie toch wel een schuldsaneringsprogramma voor ons? Moeten we nu nog maar niet moeilijk over doen.”

Foto’s op http://hanshesseling.nl/08.pdf Deels vanaf het dak van het Ministerie, deels met het (gele) Ministerie-gebouw op de achtergrond.